Avontuur met spirit

Het werd tijd om nog eens het échte India te ontdekken. Tot nu toe hebben we telkens maar flauwe afkooksels van de Indische samenleving gezien: een sikhversie, een moslimversie, een Tibetaanse versie en een vakantieversie. Allen representeren ze wel een 'soort' India, maar we zochten nog naar de échte chaotische drukte die India zo typeert. In de steden Rishikesh en Haridwar zouden we dat wel vinden, het zijn immers 2 belangrijke hindoeïstische plaatsen waar pelgrims van heinde en verre naar toe trekken. De Ganges, nog proper en onaangetast genoeg om in te baden, stroomt langs beide heiligdommen en nodigt uit voor een dipje. Zowel (Indische) toeristen, zwevende backpackers, vrouwen in hun midlife crisis als mannen die India rondtrekken met een Royal Enfield, spoelen aan in Rishikesh, de Beatles hun meditatietripje achterna.

Rishikesh ongeveer 43,5 jaar geleden: jungle met ergens daarin verborgen een ashram waar een lokaal rockgroepje uit Liverpool eens langskwam. Rishikesh 20 jaar geleden: jungle en wat huisjes. Rishikesh 10 jaar geleden: jungle met daarin een dorp. Rishikesh nu: een soort van combinatie van Plopsaland voor yoga en Wall Street voor religie. Rishikesh staat bekend als de yoga-hoofdstad van de wereld. Overal hangen er flyers met allerlei soorten yoga die kunnen beoefend worden, geïllustreerd met foto's van Indische yogi-meesters in de meest gekke posities.
Sinds de Beatles hier de meeste nummers voor hun White Album schreven, inspiratie zoekend in meditatie, grappige sigaretjes en de woorden van yogi Maharishi Mahesh, is Rishikesh de place to be voor handoplegging, reiki, chakra's, ayurveda, yoga, steenmassages, colonspoelingen en allerlei andere spirituele weldoenerij. De commerciële spiritualiteit ligt er echter vingerdik op. De 'ashrams' rond de Ganges zijn de flats van een zakelijke zenuwcentrum; tempeltjes afgewisseld met winkeltjes met medidatiemuziek en hindoebeeldjes. De winkeltjes nemen veruit de bovenhand op de tempeltjes en er zijn yoga-attracties in allerlei vormen en maten aanwezig, gelukkig ook afgewisseld met wat adventure-centers, de radjariver en de boomstammetjes, zeg maar.

Slechts de laatste 10 jaar is het toerisme net als de Ganges in een stroomversnelling gekomen. De Indiërs zagen in dat er met spiritualiteit en religie bijzonder veel geld te verdienen is. De Ganges stroomt hier erg snel, zo ook het geld van de erg toegewijde toeristen. Op deze plaats en nu wordt Rishikesh niet (enkel?) als spiritueel of religieus oord uitgebaat, maar ook als avontuurlijk pretpark. Bungeejumpen, klifspringen, raften en kayakken, het kan er allemaal. Zo komt de avontuurlijk ingestelde medemens ook aan zijn trekken.

Veel toeristen beginnen hun dag met een uurtje yoga in een ashram. Wij wilden het ook eens proberen, maar, eerlijk is eerlijk, de dag van onze yoga-sessie waren we te lui om vroeg op te staan. Bovendien interesseerde dat opgeklopte spirituele gedoe ons toch niet zoveel. Had de receptionist nog een beetje een effort gedaan om uitleg te geven of ons in te schrijven de dag voordien, we zouden wel moeite gedaan hebben. Soit, geen yoga dus voor ons in Rishikesh. We vermoeden dat we één van de enigen zijn die hier géén yoga gedaan hebben. De posities op de foto's nog eens bekijkend, werden we nog uitdrukkelijk bedankt door onze ledematen en gewrichten.

We zoeken zelf liever wat avontuur dan religie, dus kozen we voor een dagje raften. Dankzij een Sloveense madam met haar op de tanden, deden we een raftingtocht van 26 km in plaats van 16 km. Voor nog geen 10 euro per persoon zaten we 4 uur op een bootje op de Ganges. Gezien de prijs, dachten we dat het maar een flauw parcours zou zijn, maar niets is minder waar. De 'level 3plus'-stroomversnellingen of -rapids, met klinkende namen als "three blind mice", "double trouble" of "crossfire", deden waar ze goed in zijn: adrenaline laten vloeien tot in onze kleinste teen. Bij de voorlaatste rapid, de "rollercoaster", waren de tot twee meter hoge golven zo sterk dat de raft even deed alsof hij zou omkantelen. Twee passagiers vielen het schuimende en kolkende water in. Ruth was één van de twee die kopje onder ging in de wilde Ganges, maar Kurt hielp haar snel de boot weer in. Zeven jaar geleden zwoeren we nog om nooit in aanraking te komen met die vieze "mother Ganga", maar hier was ze clean en proper. Allebei vonden we het raften supermachtig. Mogelijks doen we het nog eens over in Nepal.

Na 3 dagen Rishikesh hadden we het wel gehad met het overaanbod aan yogazoekers en namen we de bus naar Haridwar, het echte pelgrimsoord. Hier openbaarde het India van weleer zich. Voor wie Varanasi kent, Haridwar is de lightversie ervan. De hindoegod Vishnu zou aan de oevers van de Ganges nectar en een voetstap achtergelaten hebben, waardoor dit een erg heilige plek is. Elke dag baden duizenden, zoniet tienduizenden pelgrims in het zuiverende water om hun zonden letterlijk weg te wassen. Het is een overbevolkte plek met bedelende sadhu's (heilige mannen die zich van al het materiële en aardse ontdaan hebben, behalve dan van het geld dat ze bij elkaar bedelen) en pelgrims die verblijven in gigantische tentenkampen, die iets weg hebben van vluchtelingenkampen in oorlogstijden, al dan niet gesponsord door de VN.

We liepen er over de koppen, zeker bij zonsondergang, wanneer er een rivierceremonie wordt gehouden bij de 'ghats' (trappen die uitgeven op het water, waar mensen bidden en baden, een soort van betonnen stranden). Eerlijk is eerlijk nog maar eens: we verstonden geen yota van het hele gebeuren, maar het is wel ontroerend om te zien hoe devoot mensen nog kunnen opgaan in hun geloof. Overal werden kaarslichtjes ontstoken en werden ze in een kommetje van bladeren en bloemen te water gelaten. In Rishikesh zagen we dezelfde ceremonie in toeristenversie maar die was qua intensiteit en authenticiteit in de verste verte niet te vergelijken met de ingetogen manier van godsdienstbeleving hier in Haridwar. In een vlaag van nostalgie sloten we ons avondje nog af met typisch Indisch 'straatvoedsel', nu we daar nog eens de kans toe hadden: oneetbaar pikante maar tevens belachelijk goedkope thalli. Herinneringen aan de 'hoe val je acht kilogram af in zes weken'-vermageringskuur van Ruth zo'n zeven jaar geleden kwamen terug boven, met lichte heimwee naar het India van toen.

De Sloveense vond Rishikesh het échte India... Ons lijkt India té groot om het land als één geheel te zien. Er wordt niet voor niets over een subcontinent gesproken, vaak inclusief Pakistan, Nepal en Bangladesh, waar de diversiteit enorm verschillend is. We zijn in slechts een kleine 3 weken door het noorden van India gereisd en we hebben toch heel wat verschillende facetten van de regio kunnen ervaren. Ondanks de verscheidenheid hebben we het gevoel dat Rishikesh een type-voorbeeld is van hoe het ruwe en scherpe India, wellicht mede door erg welvarende, maar tevens luie Indische toeristen - wij deden ons tochtje naar de Hanumantempel in ongeveer 20 minuten (onder de 30 minuten is het voor Indiërs 'absolutely fit' voor iemand onder de 30 jaar!?) en kwamen aan om 14u28m21s, een dikke proficiat aan papa Ruth - in een decenium veranderd lijkt in een té toegankelijk, commercieel pretpark. Gelukkig zijn er ook nog plaatsen als Haridwar.

We still had to check how the 'real India' was like. So far, we seemed to visit some light versions of the Indian society: a Sikh version, a Muslim version, a Tibetan version and a holiday version. They all represent a kind of India, but we couldn't find the chaotic hustling-bustling that should be typical for India. In the cities of Rishikesh and Haridwar, we should be able to find it. They are two very important hindu-places along the Ganga, visited by pilgrims from all over India (and maybe further). The Ganga, still pretty clean here, flows along both sanctuaries, inviting people for a bath. Indian tourists, backpackers in higher dimensions, women in their midlife crisis and men crossing India on their Royal Enfield strand on Rishikesh, a former meditation place for the Beatles.

It became three great days, but not at all due to the yoga and meditation. We skipped these because of several reasons, not at least we didn't really like the commercialized spiritualism and disneyfied religion in Rishikesh. What used to be jungle about 20 years ago, and a small village about 10 years ago, is now the centre of tourist rip-off. Luckily, besides all kinds of capitalistic yoga and meditation, there is also place for adventure. It might also be a kind of rip-off, but much more fun, and not expensive at all: less than €10/person for 26 km of rather wild rafting. The rapids, with names like 'three blind mice', 'double trouble' and 'crossfire' were great. In the 'rollercoaster', two of the six rowers (tourists) swapped the boat for the Ganga. We helped them back in, of course.

Anyway, after a few days, we had enough of Rishikesh and we gave Haridwar a change. Finally, we found it: the chaotic India, the spicy India and the religious India. The honoring of the Ganga on this side was real. You could feel it, you could see it: thousands, ten thousands of pilgrims, putting their believe and soul in some flowers and a candle, giving it to their 'Mother Ganga'. A great and incredible contrast with the same ceremony in Rishikesh. Anyway, we were glad we found it, although India might start to loose it's authenticity, probably not at least due to the too rich Indian tourists. Happily, there are still places like Haridwar. We wondered how Varanasi would look like these days, compared to seven years ago...