Het gezicht achter Teheran

In Iran kleuren de ontmoetingen ons verblijf. Als we even halt houden, op zoek naar een hotel of zomaar op straat, komen er altijd wel mensen helpen of informatie geven. In het kleine dorpje Masuleh, tegen een berg geplakt, sliepen we bij mensen thuis. We konden er zonder schroom op de daken lopen, meteen het belangrijkste kenmerk van het dorpje (proficiat pa Ruth). Ook in Teheran volgde uit een toevallige ontmoeting op straat, een bron van onverwachte gastvrijheid.

Masuleh zou het mooiste dorpje van Iran zijn. Dat is misschien een klein beetje overdreven, maar we vonden het toch één van de charmanste plaatsen waar we tot nu toe verbleven. De koele berglucht, de rustige tred van de bewoners op de daken en de aanwezigheid van absolute rust deden ons even op adem komen. Zeker na de chaotische drukte van Rasht was ons verblijf in Masuleh een prachtig contrast. Een hotel zoeken bleek niet zo eenvoudig als eerst gedacht: alles stond in het Farsi en de huisjes leken allemaal op elkaar. Tot we een man tegenkwamen die teken deed en gebaarde dat we moesten meekomen. We volgden hem tot aan het bijna bovenste puntje van het dorp. Daar was het huis van zijn moeder waarvan ze de bovenverdieping verhuurden. Met keuken, badkamer, 2 ruimtes en een gangetje was dit wel erg luxueus voor ons. Na wat onderhandelen stemden we toe, vooral ook omdat de wandeling zo de moeite waard was geweest. En het moet gezegd, ook het uitzicht was uitstekend. Het gastgezin sprak niet veel Engels maar tijdens het (geïmproviseerde) avondmaal lukte het wonderwel om te communiceren met deze vriendelijke mensen.

Teheran is een drukke metropool, met in de binnenstad evenveel inwoners als België. We voelden ons eerst wat verloren in het oorverdovende lawaai van het continu voorbijrazende verkeer. De stad had niet meteen iets uitnodigends. Op zoek naar een internetcafé ontmoetten we een Duits meisje met haar Iraanse vriend. Ze studeerde hier Persisch en bood ons een slaapplaats aan. In Iran geldt een speciale 'beleefdheidsregel' (tara'of) waarbij je alles eerst tot 3 keer moet weigeren als je iets aangeboden krijgt. Bij de taxi-chauffeur waarvan in de vorige blog sprake, vermoedden we tara'of: eerst een paar keer ons geld weigeren om het dan toch aan te nemen. Vandaar dat we toen erg lang aandrongen. Uiteindelijk was het échte beleefdheid of gastvrijheid want hij vertrok zonder onze centen aan te nemen. Ook nu twijfelden we een beetje over hun aanbod, maar het kwam allemaal erg spontaan en natuurlijk over, waardoor we snel aanvaardden om een nacht in hun appartement door te brengen.

Pas tegen 22 uur waren Nima (de Iraniër) en Pirkko (de Duitse - spreek uit als 'pjukko') thuis, maar dat was geen bezwaar voor hen of voor ons. We mochten nog douchen; gelukkig want in Teheran zijn de temperaturen opgeklommen tot een 35tal graden in de shaduw. We kregen naast een saffraanijsje (een Iraanse specialiteit) ook nog 'Rarara, welk fruit is dit?' aangeboden. Daarna bezochten we een vriend van hen, die onder hun geleende appartement woont. Deze man had zelf een bibliotheek aangelegd over allerhande onderwerpen (geschiedenis van Iran en Europa, poëzie, neurowetenschappen, filosofie,sociologie, biologie,....). Een bijzonder intelligente kerel waar het heel aangenaam naar luisteren was.

Aangezien hij nog 13 jaar biologie had gegeven in het middelbaar, vroegen we hem naar evolutie en het al dan niet verboden zijn om hier daarover les te geven. Het werd een reuzeinteressant gesprek, waarbij we merkten dat de waarheid over de islam veel genuanceerder en anders is dan we dachten. In het kort - en eigenlijk ook kort door de bocht - komt het er bijvoorbeeld op neer dat evolutie verplichte kost is. Om dit te staven Ruth zelfs een handboek biologie voor het 6de middelbaar onder de neus geschoven waarvan de helft ingenomen was met leerstof over evolutie(!).

Uiteraard kwam België en de politieke impasse ook aan bod. Ze kennen hier wel wat van revoluties maar dat het bij ons zo lang vredevol kon aanslepen, was voor hen toch wat verwonderlijk. Ze gingen ervan uit dat we geen regering hadden, dat het land niet meer bestuurd werd en dat België, met het nodige geweld of met de nodige protesten, binnenkort zou splitsen. Dat praatten we hen uit het hoofd. De situatie bij ons werd dan maar beschreven als 'not a separation, but a divorce', 'not revolution, but evolution', eindigend met een mompelende Nima: '... and it all happens so peaceful'.

De volgende dag kwamen we nog eens terug op de protesten die hier in Iran losgebarsten zijn na de herverkiezing van president Ahmadinejad twee jaar geleden. Drie miljoen mensen zijn toen in stilte op straat in Teheran gekomen, de zogenaamde 'Green Revolution', een jaar voor de 'Arabische lente'. Het was een vreedzaam protest dat vanbinnen uit, zonder enige vorm van organisatie (sms en mond-aan-mond), gestart is tegen de frauduleuze verkiezingen. De beeldvorming die wij toen in de media te zien kregen, focuste echter vooral op de rellen en het minieme geweld dat er toen gepleegd is door een fractie van de aanwezigen. Helaas krijgen wij enkel die zaken te zien, die een volledig vertekend beeld van Iran geven.

Eerder ontmoetten we twee studenten op de metro die vertelden dat ze Italiaans studeerden. Niet perse om dat ze dat zo interessant vinden, maar vooral omdat ze het als een uitweg zien, een vlucht naar Europa, waar de vrijheid er voor het grijpen ligt. Het toont opnieuw aan hoezeer mensen hier beknot worden. Wij staan slechts als toeschouwers aan de zijlijn te kijken, maar de Iraanse bevolking snakt naar elementaire vrijheid. We horen nogmaal een verbijsterend verhaal van hoe oliedollars leidden en nog steeds leiden tot een verdere verbittering en onderdrukking van een groots en vriendelijk volk. We horen nogmaals hoe een kortzichtig en conservatief regime zorgt voor een ware brain drain uit Iran, hoe steeds belachelijker wordende regels de jongeren het land uit jagen.

Dankzij Ali, het gastgezin in Masuleh, Nima, de studenten in de metro,... zien we een klein tipje van het échte Iran, dat helemaal niet bestaat uit moslim-fundamentalisten. Het gaat niet over de hoofddoek of klederdracht van de vrouwen, het gaat wel over pure repressie van het regime. Het zijn erg vriendelijke mensen, die in 90% van de gevallen vooral problemen hebben met de allerhoogste top van het regime. Het gaat niet om de islam of om de vermenging van politiek en religie. Het gaat wel om de verloren vrijheid, dreigementen, absurde regels, de random-arrestaties en dagelijkse druk die ze voelen. Kleine (en grote) protesten laaien op, overal smeulen er kleine brandhaardjes, maar wanneer het vuur van verandering écht zal branden, daar hebben ook Nima, Ali en de rest het raden naar...

Especially for Nima, Pirkko and some others we met so far, we add a small paragraph in English (or something that at least sounds like English). This is the first one: In Iran, it's about meeting people. In Masuleh, we had a really great time meeting a hardly English-speaking family were we could stay and in Teheran, we met the Iranian guy Nima and German girl Pirkko by coincidence, while we where trying to find a place to go online. They offered us to stay with them. Of course, we accepted :). During the days, we visited Teheran a little, but mainly the evenings, which we spent with them, were extremely interesting. They were filled with discussions about the Muslim-religion, the Belgium political situation, but not at least about the Iranian problems. Not only from them but also from others students we met, we hear the same story over and over again: a very shortsighted government inventing ridiculous rules leads to lost freedom and a real brain drain of the bittered Iranians. A story about how oil-dollars lead to the repression of great and friendly people.