Mindsetting Myanmar

Het mysterieuze Myanmar maakt het ons niet gemakkelijk. Meestal weten we op voorhand welke stemming we nodig hebben voor een volgend land. En als we dat niet weten, dan wordt het binnen een paar uur, hoogstens een dag duidelijk. Maar in Myanmar raken we er maar niet uit. We voelen ons hier niet onmiddellijk thuis, of op vakantie, of op reis.

Eigenlijk is daar weinig reden toe want de mensen zijn op zich vriendelijk, het eten niet slecht, het landschap is best wel ok en het verplaatsen lukt relatief vlot. Maar er knaagt toch iets. Is het omdat we niet over land naar hier zijn gekomen? Heeft het te maken met de restricties van de overheid? Zien we teveel mede-toeristen, of missen we net interessante verhalen van medetoeristen? Zijn we teveel verwend geweest de eerste maanden? Of bestaat er gewoon iets als een soort van 'reisblues'? We kunnen het na een week (nog) niet definiëren maar we blijven zoeken naar 'Mindset: Myanmar'.

We waren wat onzeker over wat Myanmar ons te bieden zou hebben. In de luchthaven leken de mannen een te groot hoofd te hebben, vooral een te groot voorhoofd, een beetje zoals buitenaardse wezens die zich proberen te vermommen als mensen. We ontwikkelden dan ook maar al te vlug een theorie dat Myanmar eigenlijk een vluchtoord is voor aliens. Beetje bij beetje proberen ze de buitenaardse sporen uit te wissen en in de 'restricted areas' zijn ze daar nog niet klaar mee...
Er zijn echter meer en meer gebieden waar de toeristen mogen komen en meer en meer toeristen worden toegelaten. Als je op de details let, dan zie je ze toch nog, de restanten van hun buitenaards bestaan. Zoals bijvoorbeeld bij de vrouwen, die doorgaans wat gelijken op Indianen, maar af en toe is er eentje met een haartooi in de stijl van Leyla uit Star Wars. Of de Buddha's met veel te grote oren, denkend aan Star Trek. We zien onze theorie meermaals bevestigd maar het maakt het vooral makkelijker voor ons om hun soms bizarre gedrag te relatieveren.

Yangoon was niet zo interessant voor ons. Het is zelfs niet meer de hoofdstad van het land, sinds een handlezer de bijgelovige generaals aan de macht kon overtuigen dat er een plaats ten noorden van Yangoon veel meer voorspoed zou brengen voor het land. In een stuk niemandsland bouwden ze dan maar de nieuwe hoofdstad Nay Pyi Taw. Yangoon lijkt soms een ordinaire saaie Westerse stad maar dat is maar schijn. De geordende en geciviliseerde aanblik van de stad wordt al vlug vergeten bij het op zoek gaan naar een plaats om de nacht door te brengen.
De prijzen zijn hier Westers duur maar de kamers zijn zowaar een echte ramp, zelfs naar Zuid-Oost-Aziatische normen. We vonden na lang zoeken toch een betaalbaar hotel met een geniaal slecht en ondoordacht uitgevoerd loodgieterijwerk dat ons uit onze slaap hield. Normaal zouden we een dagje langer blijven in Yangoon, maar we veranderden al vlug van gedacht: geld wisselen en vertrekken. Officieel is de koers 6-7 kyat voor een $, maar in de praktijk krijg je eigenlijk zo'n 810Kyat voor één $. Dat is niet enkel in de officiële wisselkantoortjes zo maar ook in de straatjes waar doorgaans kranten- of boekenlezende Birmezen 'change money' fluisteren als je passeert. Birmezen zouden geen buitenlands geld mogen bezitten; het is eens iets anders dan de 'hashish' uit het India en Nepal.

Met een propere bus met de airco op vriesstand bibberden we langs een prachtige nieuw aangelegde autostrade, met daarlangs een aantal wegrestaurantparken zoals we ze nog nooit hebben gezien, naar Bagan. Zowat elke toerist in Myanmar brengt een bezoek aan Bagan en met reden want het is een echt imposante bestemming. Gelukkig is de infrastructuur hier wel al voorzien op een toeristenstroom en vonden we een toeristenghetto waar zelfs gratis wifi bij het eten aangeboden werd. Het werkte meestal niet, maar toch. Het transport is iets minder afgestemd op de vele bezoekers, want we arriveerden midden in de nacht in Bagan. Samen met een gestrand Nieuw-Zeelands en een Brits koppel verdreven we onze tijd in een theehuis tot zonsopgang.

In Bagan is er eigenlijk maar één iets te zien: tempels. Er waren ooit 4400 stuks en nu zijn er zowat 2800 stuks van die tempels over om te bezichtigen. We geraakten er niet in één dag. Veel van de tempels zijn moeilijker toegankelijk en het Indiana Jones gevoel kwam al vlug bovendrijven. We fietsten langs moeilijk berijdbare zandpaden, schramden ons aan planten met gemene stekels en klauterden tot boven op verlaten tempels om toch maar een mooi zicht te hebben op de vlakte. Er zijn uiteraard ook gemakkelijk beklimbare en druk bezochte tempels met een trap enzo, maar dan is de fun er wel af natuurlijk.

We genoten ontzettend van de tempels en trokken, al een klein beetje vakantiegevoel teruggevonden, naar Monywa. Hier nog meer tempels en buddha-beelden tegen de sterren op. We verdenken de Birmezen van een soort boeddhistisch extremisme want het houdt niet op met het bouwen van pagodes. Wie weet zijn het verborgen grafzerken, kerkhoven vol gestorven buitenaarde wezens, met elk een buddha in plaats van een kruis op hun graf. We klommen tot in de arm van de tweede grootste staande buddha ter wereld - de grootste is ook in Myanmar te vinden, maar in het zuiden - en verbaasden ons over de duizenden buddhabeelden in 492 grotten. Maar wat onze dag echt goed maakte was de aanblik van de Thanboddhay Paya, een tempel met een kitsch-gehalte zoals we er nog nooit zo één zagen. Heerlijk lelijk was het onding en geschift grappig ook.

Bezienswaardigheden zijn er hier zeker genoeg, hoewel de meeste wel in de lijn van pagodes en buddha's liggen. Maar je wordt als toerist bij het handje genomen en er naar toe geleid. En als je even wilt piepen aan de andere kant, dan wordt de vriendelijke hand wat meer dichtgeknepen, veranderend in een greep. Contact leggen met de bevolking is moeilijk. Het lijkt alsof we naar alle attracties mogen gaan kijken, maar dan wel onder een glazen stolp waardoor écht contact met de buitenwereld niet mogelijk is. Het lijkt meer op een bus-in-bus-uit-sightseeiing, een manier van reizen die we liever houden voor ons pensioen.

De bevolking is vriendelijk en vrolijk en in zekere zin ook behulpzaam, maar de term gastvrij kunnen we niet gebruiken. Ze zijn zich bewust van die glazen stolp over ons en doen weinig moeite om in die kooi te geraken, of ons eruit te helpen. We kunnen ze het ook niet kwalijk nemen want de gevolgen zouden wel eens zwaar kunnen doorwegen. En zij hebben hier meer te verliezen dan ons. Wij voelen ons wat benepen door onze transparante gevangschap en hebben misschien daardoor de juiste mindset nog niet gevonden.

Mysterious Myanmar is not making it easy for us. Normally, we know which mindset we need for the next country. And if we don't, it's obvious after a few hours, one day maximum. But in Myanmar, we're not able to get into the right mindset after one week and we can't find the reason: the people are friendly, not really hospitable, but certainly friendly, the food is not bad, the landscape is ok and moving from one place to another is easy. But still, we don't feel home, or on travel, or on holiday. We can't define it yet, but we keep on searching for the right mindset.

We didn't stay long in Yangoon. We spent one horrible night in a real shithole hotel, so we decided to move on as fast as possible to Bagan, a real tourist ghetto. There's a really good reason to go to Bagan: it's a park of temples and buddha's. There used to be 4400 temples and now, still 2800 are to be visited. Some of them rather abandoned, which is much fun, and you get great views over the temple-area. We liked the place a lot.

Since we have rather a lot of time to visit the about 5 places to visit in Myanmar, we stopped in Monywa. We enjoyed the second largest standing buddha, 492 buddha-caves and last but not least, another temple: Thanboddhay Paya. The latter had a kitsch-level like we've never seen before, intensively ugly and amazingly funny. They do know how to make people laugh with their temples... But still, we feel in a bowl of glass, looking to the country from a distance, refusing real contact with local life and people. It's more like a retired people-trip, not a travel-destination, nor a holiday-trip. Maybe that's why we can't find the right mindset so far.